Donderdag in 'Andere Tijden': de vlucht na de Kristallnacht

Hier worden de kinderen opgevangen door de Joodse gemeenschap, in pleeggezinnen en tehuizen. Maar dan breekt ook hier de oorlog uit.

Mirjam Weitzner-Smuk maakt als 8-jarig meisje de Kristallnacht mee, het huis van haar ouders wordt kort en klein geslagen en vlak daarna reist ze per trein naar Nederland. Haar ouders beloven dat ze ook snel zullen komen.

De ouders van Ruth Binheim (1925) hebben in Hannover een manufacturenzaak. Op 9 november komen Ruth en haar zusje Hanna uit school. 'Toen kwamen we bij ons huis en ik hoorde zeggen: 'Bij die Jood Binheim zijn we nog niet geweest!' Binnen een ommezien wordt ook hun winkel geplunderd: 'Het waren geen mensen, het waren béésten, die onze zaak kapot sloegen!' Met één van de laatste Kindertransporten komt  Ruth  met haar zusje en broer naar Nederland.

Ondanks de vele familiebanden tussen Duitsland en Nederland mogen de kinderen niet bij familie verblijven. Aanvankelijk brengt de Nederlandse regering de kinderen liever onder in tehuizen zodat ze er beter zicht op kunnen houden. Wel is het de bedoeling dat de familie de kosten van het verblijf van het kind betaalt. Na de Duitse inval in 1940 wordt de controle van de regering op deze kinderen minder en komen kinderen toch bij familie in Nederland terecht of in pleeggezinnen.

De Duitse bezetting van Nederland is voor veel vluchtelingenkinderen angstaanjagend. Het gevaar waarvoor ze gevlucht zijn, komt achter ze aan. 'Ik weet me nog te herinneren dat alle colonnes over de Zutphensestraat in Apeldoorn binnen kwamen. Het was iets heel macabers', vertelt Wolfgang Kotek (1930). Wolfgang heeft een niet-Joodse moeder, ontloopt deportatie en groeit gedurende de oorlog op in veertien pleeggezinnnen. Mirjam en Ruth worden wel opgepakt, ze overleven de concentratiekampen. Maar een groot deel van hun familie zijn ze na de oorlog kwijt.

'Andere Tijden', donderdag 24 april om 21.25 uur bij de NTR op Nederland 2.