Deze week 2 jaar na de Turkije-deal komt EO met 2Doc: 'De Deal'
Op 18 maart aanstaande is het precies twee jaar geleden dat de EU-Turkijedeal werd ondertekend, een noodzakelijk kwaad volgens sommigen, een duivelspact volgens anderen. De overeenkomst moest een eind maken aan de stroom vluchtelingen die in het najaar van 2015 tussen de Turkse en de Griekse kust op zoek naar veiligheid en een beter bestaan dagelijks de verdrinkingsdood riskeerde.
De film 'De Deal' maakt de balans op na twee jaar. Zijn de afspraken nagekomen?
Dat het de hoogste tijd is voor een kritische analyse over de effectiviteit van de deal bleek ook toen de film onlangs in de Tweede Kamer werd vertoond. GroenLinks organiseerde deze vertoning in aanloop naar het recente bezoek van Bram van Ojik met een aantal Kamerleden aan Lesbos. Bram van Oijk hierover: 'Het was heel confronterend. De situatie is zeer nijpend. Voor de vluchtelingen die in grote onveiligheid onder erbarmelijke omstandigheden in kampen zitten en voor de bewoners van Lesbos die hun eiland langzaam maar zeker onleefbaar zien worden. Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat dit op Europees grondgebied kan gebeuren. Het is dan ook hoog tijd dat de Turkijedeal tegen het licht wordt gehouden.'
De analyse van de huidige situatie wordt in de film verwoord door de Oostenrijker Gerald Knaus, oprichter van ESI, een denktank over stabiliteit in Europa. Hij wordt gezien als de architect van de deal. Hij wordt verguisd door extreemrechts èn mensenrechtenorganisaties, maar hij wordt ook bewonderd om zijn intellectuele moed. Onvermoeibaar reist Knaus ook nu nog door Europa om te pleiten voor een beter Europees asielbeleid, waarbij mededogen gecombineerd wordt met realistische oplossingen. Ondertussen zitten op Lesbos dankzij zijn deal duizenden vluchtelingen maanden vast onder erbarmelijke omstandigheden. Na twee jaar is er nog altijd niets verbeterd. De lokale bevolking, vrijwilligers uit heel Europa en vluchtelingen zelf proberen de situatie te verlichten. Inmiddels dient de EU-Turkije deal als voorbeeld voor het sluiten van nieuwe deals met landen in Noord-Afrika. Maar werkt die EU-Turkije deal eigenlijk wel? Voor wie werkt die dan? En wat hebben we er eigenlijk van geleerd? De Deal toont de gevolgen van de EU-Turkije deal en mogelijke oplossingen voor het huidige Europese vluchtelingenbeleid.
Scenario en regie: Els van Driel en Eefje Blankevoort; camera: Stefano Bertacchini; montage: Paul de Heer; geluidsontwerp: Björn Warning; research: Zuhoor Alqaisi; productie: Nazima Mintjes; producent: Iris Lammertsma en Boudewijn Koole voor Witfilm; eindredactie: Margje de Koning. De Deal (2017/52’) is een productie van Witfilm & Monocle Productions in coproductie met EO/IKONdocs. De film kwam tot stand met steun van CoBO Fonds, Vluchtelingenwerk en Fred Foundation.
'2Doc: De Deal', woensdag 14 maart om 23.20 uur op NPO 2.
