'Andere Tijden': Westkapelle 1956: begin van het Moluks vezet

Daar had de Nederlandse regering aan de Zeeuwse kust een kamp ingericht om Molukkers op te vangen. Dat kamp is in verzet gekomen en wat volgt is een schietpartij waarbij negen gewonden vallen.

De Molukkers hadden als militair van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger veelal meegestreden met de Hollanders tegen de Indonesische onafhankelijkheid en konden daar niet blijven. Ze werden naar Nederland gestuurd en ondergebracht in woonoorden. Tijdelijk, was het verhaal. Enkele van de kampen waren de doorgangskampen uit de Tweede Wereldoorlog, voorzien van een nieuwe naam.

Meteen na aankomst in 1951 worden de KNIL-militairen ontslagen uit dienst. 'Dat was een geweldige belediging', zegt Frits Sahertian die als kind in woonoord Westkapelle opgroeide. 'Zij hadden zich juist zo loyaal opgesteld.' En als de Nederlandse regering in 1956 besluit dat de Molukkers zichzelf moeten gaan onderhouden, wordt steeds duidelijker dat de Molukkers hier voorgoed zijn. In kamp Westkapelle verzetten de Molukkers zich daartegen. De keukentjes die de Nederlandse regering de Molukse families ter beschikking stelt om voor zichzelf te zorgen, worden stelselmatig door de inwoners geweigerd.

Omdat de Molukkers eisen dat Nederland hen onderhoudt -ze zijn immers in dienst van het KNIL hierheen gekomen- en Nederland dat weigert, verslechtert de situatie in het kamp. Zonder salaris en verzorging, maar ook zonder keuken, slaat de honger toe. Na een aantal diefstallen van voedsel in het dorp sluit de burgemeester het kamp af. Een hek, lampen, gewapende politie. In en uit mag alleen met een pasje. Charles is met zijn vader op bezoek vanuit het naburige Middelburg. Als hij naar buiten fietst, wordt hij beschoten.

Het dorp Westkapelle was zwaar getroffen in de oorlog, daarom konden de bewoners zich goed inleven in de omstandigheden van de Molukkers, zegt historicus Hans Sakkers, terwijl hij vanaf de vuurtoren de plek aanwijst waar het kamp stond. Beide groepen waren ontheemden. De kinderen uit het kamp zitten in die jaren samen met de dorpskinderen op school. Andere Tijden kijkt met de kinderen uit Westkapelle terug op die tijd.

Het kamp, de omstandigheden en het verzet van de Molukkers hebben hun wissel getrokken op de kinderen. Allemaal zeggen ze getekend te zijn door wat ze in hun jeugd hebben meegemaakt. Frits raakt betrokken bij de Molukse acties in de jaren ’70 en krijgt dan voor het eerst waardering van zijn KNIL-vader. Westkapeller Paul Pouwelse, gaat op zoek naar zijn klasgenootjes. 'Ik dacht: wat is er gebeurd met mijn vriendjes?', zegt de predikant die nu betrokken is bij zending op de Molukken.

'Andere Tijden' gaat terug naar het Molukse woonoord Westkapelle in 1956. Het verzet daar en de reactie van de Nederlandse regering is een voorbode voor de Molukse acties van de jaren ’70, zoals de treinkaping bij De Punt, nu veertig jaar geleden.

'Andere Tijden', zaterdag 10 juni om 21.25 uur bij de NTR op NPO 2.