Woensdag in 'Changemakers': een wereld zonder afval

dinsdag 27 september 2016

'Changemakers' is een vijfdelige reeks documentaires over mensen die een veranderingsproces op gang hebben gebracht dat hoop geeft op een betere toekomst voor ons allemaal. Mensen als de Duitse chemicus Michael Braungart, die met een heel eenvoudig idee een nieuwe industriële revolutie op gang bracht.

Hij helpt bedrijven om hun producten zo te ontwerpen dat ze van begin tot einde veilig en herbruikbaar zijn. Zo bouwt hij aan een wereld zonder schadelijk afval. Het oude principe 'van wieg tot graf' (iets wordt gemaakt en vergaat) wordt zo: 'van wieg tot wieg' (iets wordt gemaakt en later opnieuw gebruikt). Of: cradle to cradle.


Braungart is een voormalig Greenpeace-activist die op handen gedragen wordt door de industrie, want dankzij zijn revolutionaire concept is de consument niet langer een vervuiler.

Het kan ook anders
De makers van 'Changemakers' trokken naar vijf plaatsen op de wereld waar vastgeroeste structuren fundamenteel zijn veranderd door mensen die de bal aan het rollen brachten omdat ze anders durven denken en vooral handelen.

'Changemakers' zijn mensen die inspireren, ons confronteren met ons kortzichtig denkpatroon en bewijzen dat er werkbare alternatieven zijn voor financiële structuren, de economie, bedrijfsorganisaties, natuurbescherming, enz.  Ze zien oplossingen waar anderen enkel problemen zien. Ze vertrekken niet vanuit een systeem, maar veranderen het systeem, bottom-up. 'Changemakers' is een reeks over vijf van die gepassioneerde mensen met een progressieve visie op onze toekomst en hoe het ook anders kan.

Michael Braungart - woensdag 28 september
'We bezorgen de mensheid al 40 jaar schuldgevoelens over het feit dat er grenzen zijn aan de economische groei. Dit moeten we nu aangrijpen als het moment om de zaken echt te veranderen. Het glas is nu halfvol. We moeten goede producten beginnen maken en geen minder slechte.'

Aantrekkelijk concept
In 2002 schreef Michael Braungart samen met de Amerikaanse architect William McDonough zijn idee neer in het boek 'Cradle to Cradle', over een duurzaamheidsmodel waarbij niets verloren gaat, maar alles herbruikt wordt. Het boek raasde als een ecologische storm door de wereld. Het is dan ook een aantrekkelijk concept voor zowel ecologie als economie: de wereld bezwijkt niet langer onder de afvalberg, als dat afval van deftige kwaliteit is. Velen spreken dan ook van een nieuwe industriële revolutie, waar de producent zich niet langer schuldig hoeft te voelen omdat de consument een vervuiler is.

'De consument is al heel lang de vijand van het milieu. Hij moet zich schuldig voelen als hij de auto neemt, een paar schoenen koopt of z’n haar met shampoo wast. Nu zeg ik: als je de producten in de ontwerpfase intelligent ontwikkelt, is dat schuldgevoel niet langer nodig. Consumeren wordt dan iets waar je trots op kan zijn.'

Greenpeace activist
Michael Braungart begon zijn carrière als Greenpeace activist. Hij klom in bomen als die gekapt dreigden te worden en rukte in rubberen bootjes uit tegen de chemische industrie als die haar gevaarlijk chemisch afval in zee dreigde te dumpen. Het keerpunt kwam er in 1986, toen hij uit protest in de schoorsteen van de fabriek van chemiereus Ciba-Geigy klom. De directeur van de fabriek vroeg de Greenpeace activist naar beneden te komen omdat de actie te gevaarlijk was. De man feliciteerde Braungart om z’n vastberadenheid. Het begin van een dialoog. Het moment waarop Braungart besefte dat hij moest samenwerken met de industrie, niet tegenwerken.

'De protestactie tegen Ciba-Geigy was het begin van Cradle-to-cradle. Het was gedaan met enkel een beschuldigende vinger uit te steken. Het ging er nu om naar de toekomst te kijken en ons af te vragen: hoe kunnen we samen met de industrie voor verandering en een betere toekomst zorgen?'

Nieuwe industriële revolutie
Sinds de introductie van Cradle-to-cradle worden er wereldwijd al honderden producten volgens de methode van Braungart gemaakt. Vaak worden ze geproduceerd door multinationals die het principe omarmen. Niet enkel uit idealisme, maar ook omdat er nu meer mee winst te maken valt. Voor Nike en Puma ontwikkelde Michael Braungart sportschoenen die volledig biologisch afbreekbaar zijn, die als ze versleten zijn grondstof zijn voor nieuwe sportschoenen. Meubelfabrikanten maken zetels die geen toxische materialen meer bevatten en niet langer op afvalbergen terecht komen. Bouwfirma's maken beton, verf en tapijten die de lucht zuiveren. Ford ontwierp samen met Braungart een auto op waterstof, met stoelen gevuld met sojaschuim en banden uit maïsplastiek.

In België: textielfabrikant Clarysse
In ons land is Clarysse de grote ambassadeur van Michael Braungart. Het West-Vlaamse familiebedrijf maakt bad- en keukentextiel volgens het Cradle-to-cradle principe. De handdoeken worden gemaakt uit bio-katoen, met kleurstoffen die geen toxische elementen bevatten. De zoektocht naar de juiste materialen was een werk van lange adem. Samen met Braungart deed het bedrijf er twee jaar lang over. Maar de inspanningen loonden: het bedrijf vond na een moeilijke periode een tweede adem, omdat de consument de inspanningen voor het milieu waardeerde.

'Het belangrijkste voor bedrijven is dat ze van mindset veranderen. Cradle-to-cradle vraagt een inspanning, vaak is het een werk van lange adem. Maar het is de investering waard. Fabrikanten kunnen zich nu onderscheiden op de markt en dat loont.'

In Nederland: Venlo
In het Nederlandse Venlo is het principe van Michael Braungart ingeslagen als een bom. Je kan er zelfs een hele cradle-to-cradle tour maken, met bedrijven die veilige producten maken die gecertificeerd zijn. Met scholen die de theorie van Braungart opnemen in het lessenpakket en gebouwd zijn volgens de principes van Cradle-to-cradle. Er is een cradle-to-cradle lab waar bedrijven worden geholpen die willen overschakelen naar de nieuwe productiemethode.

In september 2016 opent het gloednieuwe stadskantoor van Venlo, dat het grote uithangbord wordt van de Cradle-to-cradle hotspot. Het wordt een gebouw bestaande uit niet-toxische materialen, met een vloerbedekking die de lucht zuivert, met genoeg daglicht en gezonde lucht zodat werknemers en bezoekers zich comfortabeler voelen.

'Venlo is een kleine stad. Vaak komt verandering van de nummer twee, niet van de nummer één. De nummer twee wil er alles aan doen om de eerste te worden.'

'Changemakers', woensdag 28 september om 21.40 uur op Canvas en canvas.be.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Vive le Vélo, Leve de Ronde' - Karl Vannieuwkerke (Eén)

Karl ontvangt David van der Poel, Jolien D'hoore en Stijn Steels aan zijn tafel in de Vlaamse Ardennen om te praten over hun passie voor de koers en 'Vlaanderens mooiste'. Sammy Neyrinck duikt in de sfeer van de Ronde voor dagverse reportages uit het peloton. En Bart Aerts gaat op zoek naar verhalen rond wielerlegende Briek Schotte.

'Vive le Vélo, leve de Ronde', om 21.00 uur op VRT 1.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 06:00
    Radio2 op VRT 1: Goeiemorgen, morgen!
    00:05
    Journaallus
  • 07:30
    Ketnet Junior
    23:10
    Nachtlus
  • 08:10
    Wannabe's
  • 08:10
    Kattenoog: Het geheim van de griezelclub
    01:25
    Geen uitzending
  • 08:00
    Geen uitzending
    07:15
    The Big Body Hotel
  • 02:40
    Geen uitzending
    00:50
    The Big Bang Theory
  • 02:10
    Geen uitzending
    14:40
    Stargate SG-1
  • 07:30
    Offspring
    01:00
    The Flying Doctors
  • 06:00
    Joe
    00:40
    Geen uitzending
  • 06:00
    TEAM OCHTEND
    00:00
    Celebrity MasterChef Vlaanderen
  • 07:50
    Cold Case
    00:20
    ER
  • 08:05
    Two and a Half Men
    00:45
    Hawaii Five-0
  • 07:20
    Bake Off Vlaanderen
    00:35
    Love Island
  • 05:00
    Geen uitzending
    00:50
    Castle
  • 08:00
    Wijzer Wonen
    00:50
    Herhalingslus
  • 08:07
    Tooldokter
    00:00
    Je Kijkt Naar De Sterren
  • 08:00
    Snel, Makkelijk & Lekker
    00:55
    Guillaume's Paris
  • 07:00
    Six Nations
    02:50
    Formule 2
  • 07:25
    Father Brown
    00:35
    Murdoch Mysteries
  • 08:11
    Goedemorgen Nederland
    00:49
    NOS Journaal
  • 08:00
    BinnensteBuiten
    00:26
    Portrait de la jeune fille en feu
  • 08:11
    Shaun het schaap
    00:25
    Sophie & Jeroen