Lieve Joris zondag in 'Wanderlust'

In deze aflevering gaat Alicja op bezoek bij auteur en journaliste Lieve Joris. Maanden, soms jarenlang verbleef ze in Afrika, de Arabische wereld, Oost-Europa en China. Ze leefde er tussen de mensen en schreef daarover vanuit een persoonlijke invalshoek.

Vriendschap en begrip
Tijdens haar reizen bouwt Lieve Joris hechte vriendschappen op: met een Palestijnse kunstenaar in de VS die haar interesse wekt voor het Midden- Oosten, met een jonge vrouw in Damascus die intussen vreselijk te lijden kreeg onder de burgeroorlog en met een rebellenleider in Congo.

'Ik denk dat er een hele hoop omstandigheden zijn die ervoor zorgen dat iemand wordt zoals die is. En dat is eigenlijk wat ik mijn hele leven probeer te doen, om misschien toch meer begrip te hebben voor de daden en voor de boosdoener. Niet een begrip dat hem vrijpleit maar wel om te begrijpen wie we zijn en waarom we hier zijn.'

Actualiteit en geschiedenis
Lieve Joris is atheïst maar komt door haar werk in Congo en China heel veel in aanraking met gelovigen. Ze heeft respect voor mensen die geloven en begrijpt en ziet dat een religieuze gemeenschap of netwerk houvast en steun kan bieden.  Ze heeft ook veel geleerd van andere culturen, bijvoorbeeld hoe die omgaan met de dood. Met haar boeken heeft ze de uitdrukkelijke bedoeling om wat er onderhuids leeft in een maatschappij aan de oppervlakte te brengen.

'Ik denk dat we vaak alleen naar de buitenkant van dingen kijken. Onder de actualiteit loopt een hele trage stroom. Die voert geschiedenis mee en gebruiken, verdriet van vroeger, frustraties, angsten, ik probeer die stroom te vatten. Wanneer we kijken wat er nu in Syrië gebeurt, dan kunnen we zeggen dat dat is begonnen bij het begin van de Arabische Lente, begin 2011. Maar ik was daar in ‘79 voor het eerst en ik kan zeggen: dat is veel langer geleden begonnen.'

Teug naar Neerpelt
Na haar reizen keert ze telkens terug naar haar nest in Amsterdam dat ze samen met haar Poolse man Marek deelt. Lieve schrijft met zicht op de grachten: ze houdt zo van het water omdat ze als kind opgroeide in de buurt van het kanaal in Neerpelt. Door te reizen realiseert ze zich ook dat ze geluk heeft met de plek waar haar wieg stond en met haar familie die er altijd voor haar is. Nu is ze klaar om er een boek over te schrijven.

'De familie, alles wat er omheen zat, Limburg, de mensen hier, de manier waarop ze spraken, de dingen die ze aan je vroegen, … daar vluchtte ik voor, ….dan voelde ik me verschrompelen. Maar nu ik ben begonnen met te schrijven merk dat ik nog meer begrip heb, dat ik nog meer van ze ga houden.'

Alicja zoekt Lieve Joris op in haar huis in Amsterdam en gaat samen met haar op bezoek in Neerpelt, het dorp waar ze opgroeide in een gezin van negen kinderen en als lieveling van haar grootmoeder. En ook al woont ze al meer dan 40 jaar in Amsterdam, ze voelt zich nog altijd Vlaming.

'Wanderlust', zondag 23 oktober om 20.10 uur op Canvas.