Peter Verlinden ontmoet zoon van Mobutu voor 'Terzake'

Die overleed 20 jaar geleden, enkele maanden nadat zijn regime was gevallen.

Net als in zijn drieluik Weduwen na de val reconstrueert Peter Verlinden in deze reportage de hoogdagen en de val van een dictatuur aan de hand van een lang interview met een kroongetuige, in dit geval Nzanga Mobutu.

'Bovenop de puinhoop van het Mobutisme ligt er nu zoveel nieuw puin dat een mens wel eens zou vergeten wat die erfenis van Mobutu nu ook weer werkelijk was', vertelt Peter Verlinden.

Precies twintig jaar geleden kwam een einde aan het bewind van Joseph Mobutu Sese Seko over Zaïre/Congo. In mei 1997 vluchtte hij uit zijn land en amper vier maanden later stierf hij in Rabat, Marokko, aan prostaatkanker. Zijn weduwe en enkele kinderen en kleinkinderen wonen nog altijd in Rabat, waar Mobutu ook begraven ligt.

Peter Verlinden zoekt er zoon Nzanga Mobutu op, de man die in 1997 als jonge twintiger woordvoerder was van zijn vader en in diens opdracht hoge internationale contacten onderhield. Nzanga Mobutu is een bevoorrechte getuige van 'het einde van Mobutu'.

Samen bezoeken ze het mausoleum van Mobutu Sese Seko op het christelijk kerkhof 'Pax' in Rabat. Voor het eerst vertelt Nzanga op die gevoelige plek over het einde van zijn vader, de vlucht en zijn dood.

In een lang gesprek in de tuin van één van de huizen waar de familie lang heeft gewoond, maakt hij de balans op van de dictatuur van zijn vader en de economische puinhoop waarin Congo in de loop van die 32 jaar is terechtgekomen. Daarbij wijst hij erop dat Congo er vandaag niet beter aan toe is: 'Ik weet niet of hij zomaar de corruptie aanvaardde. Ik weet wel dat wat er nu gebeurt vele malen erger is. Het verwondert me telkens weer dat er altijd gepraat wordt over het regime-Mobutu met inderdaad zijn zwakheden, zonder het te hebben over de situatie van vandaag, die onvergelijkbaar slechter is. Ik ben de eerste om ermee akkoord te gaan dat een staat correct beheerd moet worden. Als je een publiek persoon bent die werkt met overheidsmiddelen, dan moet er de grootst mogelijke transparantie bestaan over wat je met die middelen doet. Geen enkel probleem daarmee. Ik kan alleen niet begrijpen waarom vandaag niet diezelfde vragen gesteld worden. Het gaat telkens weer over het geval Mobutu maar er is zoveel meer en zeker nu.'

Nzanga Mobutu was onder de huidige president Joseph Kabila drie jaar lang minister en vluchtte in 2010 weer het land uit.

'De zoon van Mobutu. 20 jaar later', een special in 'Terzake', vrijdag 21 juli om 20.10 uur op Canvas.